Herkes doları konuşuyor, herkes doları merak ediyor. Elinde dolar olan da ediyor, elinde olmayan da…
“Ne olursa olsun” diyen de var; “Bak Merkez Bankası Başkanı görevden alındı, dolar çok yükselecek” diyenler de…
Peki dolar ne olur?
Önceki gün dolar 30 lira 45 kuruşa kadar yükseldi. İyimserlerin beklentisiyle dolar, bu yılın sonunda 35-40 lira olacak. Kötümserlerin beklentisiyle 50 lira.
Ama unutulmamalı; dolar bu, üç vakte kadar iner de, çıkar da… Doların ne olacağını tahmin etmeden evvel, “olana bitene” iyi bakmak gerek.
En sıcak gelişmeyle başlayalım; Hafize Gaye Erkan’ın ayrılığı. Piyasa kurtları, “bu istifa para politikasında bir değişikliğe yol açmaz, etkisi sınırlı olur” diye düşünüyor.
Gelelim “olana bitene”… Türkiye’ye döviz girişi geçen yıl durmuştu. Hatta genel seçimler öncesi risk almak istemeyen yatırımcılar satışa geçti, ülkeden 2.1 milyar dolarlık yabancı çıkışı oldu. Seçimler bitti. Yabancı yeniden dövizini Türkiye’ye getirmeye başladı. Üstelik 12-13 milyar doların üzerinde bir giriş oldu. Borsa bir süredir yükselişte, çünkü yabancılar önce tahvil alıyor, borsaya geliyor, ardından reform, özelleştirme adımları atıldığında uzun vadeli enstrümanlarda yatırıma devam ediyor.
Amerika’da olan önemli
Doların ne olacağı, sadece bizimle de ilgili değil. Dışarıda neler oluyor, iyi izlenmeli. Haziran ayında kuvvetle muhtemel -dünya yıkılmazsa- Amerikan Merkez Bankası (Fed) faiz indirimini başlatacak. Bu olur ise Türkiye’ye para girişi hızlanacak.
Türkiye’nin görünümünü “pozitif”e çeken kredi derecelendirme şirketlerinden (Moody’s, S&P, Fitch) gelecek bir not artırımı ise Türk borsasına ve kağıtlarına ilgiyi artırır. Yaz aylarında turizmden gelecek paraya ihracat rakamları eşlik ederse, olumlu esecek rüzgar daha da güçlenebilir. Bunlar hep iyimser senaryolar.
Mevduat faizi artar mı?
Mayısta enflasyonda yüzde 70’le zirve görüldükten sonra aşağıya hızlı iniş bekleniyor. Şu an revaçta olan TL mevduat faizlerinde bankaların yüzde 40-45 bandını aşmaması hatta aşağı çekmesi muhtemel. Şimdi soru şu: Enflasyona yenilmek istemeyen yatırımcılar acaba borsada yabancıya eşlik eder mi?
Genel vaziyet ortada… Hâlâ “Dolar ne olur?” diyenleriniz var ise; “Dolar konusunda tahmin yapmak, rakam vermek mümkün değildir. Ahkam kesmek gerçekçi değildir. Ama ekonomideki genel havaya ve yukarıdaki gerçeklere ve rakamlara bakarak okuyucuların değerlendirme yapmaları gayet mümkündür.”
Temizlikçi 2 güne 3.000 TL isterse!
Şubatla birlikte maaş zamları, ücret artışları sıcak gündem… İstanbul’da 4 katlı, 12 daireli bir apartman. Apartman temizliğine ayda 2 kez bir görevli geliyor. Aylık 1.500 TL alıyormuş. Bu sene 3.000 TL istemiş.
Daire sahiplerini almış bir telaş. Hemen -WhatsApp grubunda- toplanmışlar, başlamışlar yazışmaya; “Çok değil mi bu artış” demişler.
Biri, “Herkes yeni zam aldı, o da yüzde 50. Bak ben emekliyim oran bu” demiş.
Bir diğer daire, “TÜİK’e göre yıllık enflasyon yüzde 64, buna bakalım” demiş.
Sorup soruşturmuşlar, “Asgari ücret son 1 yılda yüzde 100 arttı, 1.500 TL’lik artış normal” yanıtını almışlar.
Şıklar ortada.
a) 2.250 TL verelim.
b) 2.500 TL verelim.
c) 3.000 TL verelim.
d) Ayda 2 değil, 1 kez alalım; 1.500 TL verelim.
e) Hiçbiri.
Umarız temizlik görevlisi, işsiz kalmamıştır.
